Ticari Defterler Nedir?

birevim senetle ev

Ticari defterler, Türk Ticaret Kanunu’nda yer alan ilgili düzenleme gereği, tacirlerin işletmeleri ile ilgili tutmakla yükümlü oldukları defterlerdir. Bu defterleri tutma yükümlülüğü ticari işletmelerin kuruluşuyla başlamakta ve tasfiye olması halinde tasfiyenin sonuna kadar devam etmektedir. Kanun doğrultusunda gerçek kişi ve tüzel kişi tacirlerin tutmakla yükümlü oldukları ticari defterler şu şekilde sıralanabilmektedir:

  • Yevmiye Defteri
  • Defter-i Kebir
  • Envanter Defteri

Bu defterler tutulmanın zorunlu olduğu defterlerdir. Bununla birlikte kanunda sayılmamış ancak tutulması gereken defterler de bulunmaktadır. Kanun lafzında bu defterler “İşletmesinin mahiyet ve öneminin gerektirdiği bütün defterlerdir.” denilmiştir. Zorunlu ancak kanunda net bir şekilde belirlenmemiş defterler, bu hüküm doğrultusunda tacir kişi tarafından belirlenecektir.

Ticari Defterlerin Saklanma Süresi

Ticari defterlerin saklanması için belirlenen süre, Türk Ticaret Kanunu’nda yer almaktadır. İlgili düzenlemeye göre ticari defterler, işletme belgeleri ve işletmeye ilişkin yazışmalar 10 yıl süre ile saklanmalıdır. Tacir kişinin ölmesi halinde ise ticari defterleri saklama yükümlülüğü tacir kişinin mirasçılarına geçmektedir.

Ticari defterlerin çalınması, doğal afet nedeniyle yok olması veya kaybolması gibi durumlarda ticari defter tutmamanın yaptırımıyla karşı karşıya kalmamak için tacir kişinin 15 gün içerisinde mahkemeye başvurarak zayi belgesi talep etmesi gerekmektedir.

Ticari Defterlerin Teslimi

Ticari defterlerin teslimi ve ibrazı, tacir kişinin defterleri sunması gereken duruma göre değişiklik göstermektedir. Buna göre iflas, miras gibi durumlarda ticari defterlerin teslimi gerekmektedir. Çünkü bu defterlerin tamamı incelenecektir. İbraz durumu ise bir uyuşmazlık durumunda gerekmektedir. Bu durumda sadece uyuşmazlığa ilişkin kısım incelenmektedir.

Ticari Defterlerin Delil Olma Niteliği

Ticari defterlerin delil niteliği bulunmaktadır. Buna göre ticari defterler, davalarda delil olarak sunulabilmektedir. Ticari defterler hem sahibi lehine hem de aleyhine delil olarak kullanılabilmektedir. Ticari defterlerin aleyhe delil olarak kullanılması, ispat yükü kendine düşen tarafından iddiasını karşı tarafın ticari defterlerine dayandırması ile mümkündür. Bu durum tacirin defter tutmamış olması veya kişinin iddiasını defterlere dayanarak ispat etmesi ile ticari defterler sahibi aleyhine delil olmaktadır. Ticari defterlerin sahibi lehine delil olarak kullanılması için ise her iki tarafın tacir olması, uyuşmazlığın iki tarafın ticari işletmesine ilişkin olması gibi bazı koşullar bulunmaktadır. Koşulların sağlanması halinde ticari defterler sahibi lehine delil olarak kullanılmaktadır.

birevim
Paylaş

14 Comments

  1. Bayram Işık Reply

    Bizim çalıştığımız şirketin de ticari defterleri geçmiş 10 yılı tutuyorlardı, muhasabede çalışırken de görmüştüm gerçekten zor bir şey 10 yıllık kayıtları tutmak.

    1. admin Reply

      Merhaba Saliha Bey,
      Kanun doğrultusunda gerçek kişi ve tüzel kişi tacirlerin ticari defterleri tutmakla yükümlüdürler.

  2. Asya Şimşek Reply

    Çalıştığım şirkette muhasebeden konuştuğum abla ayın belli zamanlarında bu defterlerle uğraştığını söylüyordu, muhasebe çok zor iş

  3. Onur Arslan Reply

    Dijital kayıtların 10 yıl saklanması gerekiyor diye duymuştum ama ticari defterlerin 10 yıl saklanması gerektiğini bilmiyordum. Şirketler bu dosyaları çok özenle saklamalılar.

  4. Recep Öztürk Reply

    Ticari defterler konusunda olaylar dijitale döndüğünden yakında bu tarz şeylerde dijitale döner bence 🙂

admin için bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

1 × five =