Müteselsil sorumluluk, Türk Borçlar Kanunu’nda düzenlenen borçluların alacaklılara karşı borcun tamamından topyekun sorumlu olduklarını ifade eden hukuki bir terimdir. Müteselsil sorumluluk olması halinde alacaklı borcun ifasını borçluların hepsinden ya da yalnızca bir kişiden talep edebilmektedir. Bu durumda borcun tamamını ödeyen borçlunun diğer borçlulara rücu etme hakkı bulunmaktadır. Müteselsil borçlu kişilerin birbirlerine karşı rücu hakkı, kişinin kendi payından fazlasını ödemesi halinde söz konusu olmaktadır.
Rücu için zamanaşımı süresi, ödemenin yapıldığı ve sorumlu kişinin öğrenildiği tarihten itibaren iki yıl ve her halde on yıl olarak belirlenmiştir. İlgili kişinin bu noktada sorumlu olduğu kişilere ihbar külfeti bulunmaktadır. Aksi takdirde zamanaşımı belirlemesi dürüstlük kuralına göre yapılacak bir tarihten itibaren işlemeye başlamaktadır.
Müteselsil Borçlarda Zamanaşımı
Müteselsil borçluluk ilişkilerinde zamanaşımı, Türk Borçlar Kanunu 155. madde kapsamında belirlenmiştir. Buna göre zamanaşımı tüm borçlular için ayrı ayrı işlememektedir. İlgili düzenlemeye göre müteselsil sorumluluk durumunda zamanaşımı, borçlularından biri için kesildiğinde diğerleri için de kesilmektedir.
Müşterek Sorumluluk
Müşterek sorumluluk, bir borcun ifasından kendi paylarınca sorumlu olmasıdır. Müşterek sorumluluk sıklıkla müteselsil sorumluluk ile karıştırılmaktadır. Ancak alacaklının borç ödenmesini istem hakkı konusunda değişiklik bulunmaktadır. Müşterek sorumlulukta alacaklı borçlulardan yalnızca borçlunun payına düşen kısmını tahsil edebilmektedir. Hiçbir borçlu kendi payına düşen kısımdan fazlasını ödemekle sorumlu tutulamamaktadır. Örnek vermek gerekirse, 150 bin TL’lik bir borç için üç borçlunun müşterek borçlu olması kararlaştırıldığında, borçluların her biri yalnızca 50 bin TL’lik kendi payından sorumlu olmaktadır. Alacaklı ise her borçludan yalnızca 50 bin TL talep edebilmektedir.
Müşterek sorumluluk zamanaşımı yönünden de müteselsil sorumluluk kavramından ayrılmaktadır. Yukarıda bahsetmiş olduğumuz gibi müteselsil sorumluluk ilişkisinde zamanaşımı borçlulardan biri için kesildiğinde diğerleri için de kesilmemektedir. Müşterek sorumluluk ilişkisinde ise zamanaşımı her borçlu için kendi nezdinde kesilmektedir. Yani müşterek sorumlulardan biri için zamanaşımının kesilmesi halinde, diğer borçluları bu durum etkilememektedir. Diğer borçluların kendi zamanaşımı süresi kesilene kadar borçtan sorumluluğu devam etmektedir. Bu açıdan müşterek sorumluluk ve müteselsil sorumluluk sıklıkla birbiri yerine kullanılsa da hukuken çok farklı anlamları ihtiva eden iki kelime olduğu söylenebilmektedir.
Bir kişiden alacağımız tüm borçları mı kapsıyor yani bu?
Merhaba Seher Hanım,
Bir kişinin tüm alacaklılara karşı borcunun tamamından bahsedilmektedir.
Bununla ilgili bir kaç yazı daha okumuştum, detaylı anlatım olmuş teşekkürler
Ne gibi durumlarda bu müteselsil belgesine başvuruyorlar?
Merhaba Kemal Bey,
Müteselsil borçlu kişilerin birbirlerine karşı rücu hakkı, kişinin kendi payından fazlasını ödemesi halinde söz konusu olmaktadır.
Peki bu müteselsil borçlu belgesi için bir ücret ödüyor muyuz?
Merhaba Furkan Bey,
Bununla ilgili bir para talep edilmemektedir.
Güzel paylaşım teşekkürler 🙂